مراحل تصفیه فاضلاب
مرحله اول(تصفیه مقدماتی): وشامل است بر تصفیه ی فیزیکی از قبیل آشغال گیری، دانه گیری ، ته نشینی مواد معلق و بالاخره خشک کردن ودفع لجن.
مرحله دوم (تصفیه ثانویه که شامل است بر تصفیه زیستی با استفاده از باکتریها ی گوناگون هوازی موجود در فاضلاب و تصفیه ی زیستی با استفاده باکتر های بی هوازی برای تصفیه فاضلاب و لجن.
مرحله سوم (تصفیه پیشرفته و یا تصفیه نهایی ) : شامل است بر زلال سازی و کاربرد یک وچند روش از تصفیه ی تکمیلی زیر :
_ ادامه ی فرایند نیترات زدایی
_گذرانیدن فاضلاب از صافی های ماسه ای و یا micro filtration
_ activated carbon
_ نمک زدایی باروش تعویض یون
_ روش اسموزی وارونه و
نکته: گندزدایی فاضلاب هنگام بیرون آمدن از تصفیه خانه (پساب ) ، فرایندی است اجباری و باید در هر حالتی که تصفیه خانه طرح شده باشد اجرا گردد.
الودگی فاضلاب بیشتر به واسطه ی وجود مواد آلی در آنها نمودار می شود.برای نشان دادن درجه ی آلودگی فاضلاب معمولا بجای اینکه مقدار مواد آلی موجود در فاضلاب را اندازه گیری کنند ، مقدار اکسیژن لازم بری اکسیداسیون مواد نامبرده را اندازه گیری میکنند.
مهمترین روش های تعیین درجه ی آلودگی فاضلاب عبارتند از:
۱- تعیین مقدارBiochemical oxygen demand
تعیین BODعبارتست از تعیین مقدار اکسیژن لازم که باید به فاضلاب داده شود تا باکتریهای هوازی مواد آلی موجود در فاضلاب را اکسید نموده و به مواد پایدار معدنی تبدیل سازد.
نکته : مقدار BOD فاضلاب در زمانهای مختلف تغییر می کند که نه تنها به غلظت موادآلی فاضلاب بلکه به میزان فعالیت باکتریها ، درجه ی گرما و شدت درهمی فاضلاب نیز بستگی دارد.
منحنی تغییرات BOD:
(مرحله اول) اکسیداسیون ترکیبات آلی کربن دار : این مرحله از نخستین لحات کار باکتریها آغاز شده و در ۲۰در جه ی گرما تا مدت زمانی در حدود۲۰ شبانه روز ادامه می یابد .
(مرحله دوم)اکسیداسیون ترکیبات آلی ازت دار: این مرحله همزمان بااکسیداسیون ترکیبات آلی کربن دار شروع و از پیرامون دهمین روز پس
پس از آغاز فعالیت باکتریها شدت پیدا کرده و تا مدت ها ادامه می یابد.نکته: درجه ی آلودگی فاضلاب های شهری بسته به غلظت آنها و مقدار مصرف سرانه ی آب میان ۲۰۰تا۴۰۰ میلی گرم در لیترBOD تغییر می کند .
۲- تعیین مقدارChemical oxygen demand
در این روش از اکسید کنند های قوی مانند پرمنگنات پتاسیم و یا دی کرومات پتاسیم برای اکسیداسیون مواد آلی و مواد اکسید پذیر دیگر که در فاضلاب یافت می شود استفاده می شود.برای استفاده از مواد نامبرده نخست آنها را در محلول اسیدی حل کرده و سپس به فاضلاب می افزایند و ده دقیقه گرما می دهند.
نکته : دقت این روش کم است وتنها برای مقایسه ی یک فاضلاب در مرحله های گوناگون تصفیه بکار می رود .
نکته:از کلر نیز می توان برای تعیین درجه ی آلودگی فاضلاب استفاده نمود. برای اکسیداسیون کامل فاضلابهای خانگی تازه مقدار کلر لازم پیرامون ۲تا۵ گرم برایث هر نفر در شبانه روز می باشد.
تعیین مقدارTotal oxygen demand
در این روش ترکیبات کربن دار آلی موجود در فاضلاب اندازه گیری می شود. برای این کار فاضلاب را باید تا حد سرخ شدن سوزانید و گاز کربنیک تولید شده را اندازه گیری نمود.
۴- تعیین مقدار Dissolved solids
مواد معلق در فاضلاب قسمت از کل مواد خارجی موجود در آن می باشد که تعیین آن برای پیش بینی مقدار لجن حاصل از تصفیه ی فاضلاب اهمیت ویژه ای دارد . مقدار کل مواد معلق با کمک صافی تعیین می شود و در صورت سرخ کردن آنچه در صافی باقی مانده تا گرمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد مواد آلی آن تبدیل به گاز شده و تنها مواد معدنی بجای می ماند .
نکته : نزدیک به ۴۰ درصد مواد محلول در فاضلاب شهری و۷۲تا۷۵ درصد مواد معلق در آن دارای منشا آلی بوده و بقیه ی مواد خارجی را مواد معدنی تشکیل می دهند.
۵-تعیین مقداراکسیژن محلول (DO)
مقدار اکسیژن محلول موجود در فاضلاب شهری نمایشگر قدرت تصفیه ی طبیعی و خود بخودی آن می باشد.
نکته : مقدار اکسیژن محلول در فاضلاب نباید از ۱٫۵ میلی گرم در لیتر کمتر شود.
نکته : یکی از راه های اندازه گیری مقدار اکسیژن محلول با کمک وارد نمودن برخی از ترکیبات منگنز که قدرت جذب اکسیژن در آنها زیادث است واندازه گیری وزن اکسیژن جذب شده توسط انجام میگیرد